Kỹ thuật hát cho vocalist
Thứ Hai, ngày 13 tháng 09 năm 2010 - 10:38pm

(Äây là bài viết có ích NT nhặt ÄÆ°á»£c trên mạng, ko có Äóng góp gì á» phần ná»i dung.  Ai có mà làm theo như Äút Äầu vào lu nưá»c tập hát… nhỡ có chết Äuá»i thì Äừng có vá» tìm NT Äòi mạng nhé… )

Kỹ thuật hát cho vocalist
(hàng lượm lặt)

+ Má» thanh quản ( hay là má» há»ng ) : Äá» có thá» hát cao hÆ¡n , bá»n hÆ¡n mà ko bá» Äau há»ng sau má»i trận karaoke ta từng khá» sá» vá»i mấy bài sến . Sau khi lấy hÆ¡i Äá» "lên" 1 Äoạn nào Äó bạn phải uá»n lưỡi sao cho nó có hình chữ U khi nhìn vào . Thật ra tá» thấy cách tá»t nhất Äá» kiá»m tra xem mình Äã hát Äúng hay chưa là nên tập trưá»c GƯƠNG , soi vào Äó mà thấy rõ cái há»t gà và cái lưỡi nó lõm xuá»ng thì tức là bạn má» há»ng Äúng cách .

+ Khẩu hình : Tức là liên quan Äến cách phát âm . Khi hát lá»i 1 bài , bạn phải má» rá»ng miá»ng , phát âm cá» gắng sao cho rõ ràng từng chữ . Äá» ý thấy các singer chuyên nghiá»p như Lan Anh , TRá»ng Tân ... Äá»u có khẩu hình rất chuẩn .

+ Ngoài ra khi bạn hát nên Äá» ý 1 sá» Äiá»m sau : Hàm dưá»i phải má»m , tránh cÄng cứng .

+ Nên giữ há»ng cho tá»t = cách vá» sinh rÄng miá»ng hehe , dùng nứá»c muá»i thì càng tá»t . Tập sưá»ng âm vào buá»i sáng sá»m là tá»t nhất . Bắn thuá»c nhiá»u thì phá giá»ng ghê lắm .

1. Thá»i nến- (tập thá»):
Thắp 1 ngá»n nến Äá» cách xa khoảng 50 phân hoặc hÆ¡n (ngá»i trong phòng kín gió). Lấy hÆ¡i sâu và thá»i thật Äá»u hÆ¡i sao cho ngá»n nến nó rung Äá»u hoặc nghiêng Äi 1 góc cá» Äá»nh nào Äó cho Äến khi dứt hÆ¡i. Mục Äích là Äá» ta có thá» lấy dc hÆ¡i dài và Äiá»u chá»nh hÆ¡i Äá»u. Vì thưá»ng thì khi sắp hết hÆ¡i thì Äá» mạnh cá»§a hÆ¡i thá»i ra hay bá» giảm nên phải cá» gắng Äiá»u chá»nh làm sao Äá» từ khi bắt Äầu thá»i Äến khi ngắt là phải có 1 Äá» mạnh như nhau (ta có thá» thấy dc Äiá»u Äó qua ngá»n nến), khi dứt hÆ¡i là khi ko còn khả nÄng thá»i mạnh như ban Äầu nữa ấy (Äoạn này là khó nhất, nhưng cÅ©ng là Äoạn cần thiết nhất). he he lúc Äầu thá»i dc 2 Äến 3 hÆ¡i là thấy trÄng sao má»c liá»n à

2.Ngụp nưá»c : Äá» luyá»n âm ("a" và " i" thôi) Äá» phát âm dc hay và chuẩn
Luyá»n âm "a" là dá» nhất trong tất cả các âm . Và âm "i" Äúng là cái loại khó nhất, em xin bá» xung thêm là âm i phải Äẩy lên mÅ©i thì ta sẽ hát dc tá»t và dc tiếng Äẹp hÆ¡n. Chính vì thế bài tập ngụp nưá»c sẽ giúp chúng ta rất nhiá»u.
Lấy 1 chậu nưá»c sạch, Äặt lên ghế cao càng tá»t Äá» ngưá»i ta khá»i bá» gập quá khi ngụp. Hít 1 hÆ¡i thật sâu, ngụp mặt vào chậu nưá»c (tai phải á» trên mặt nưá»c) và bắt Äầu nói hoặc hát từng câu mà có âm a và âm i. Âm a ÄÆ¡n giản bạn chá» cần phát 1 hÆ¡i chữ a cÅ©ng dc (Nhưng nên Äi vào câu hát thì sẽ tá»t hÆ¡n) sao cho bạn nghe dc tiếng a Äấy gần dc như nghe "trên bá»" là Äạt. Các bạn cứ thá»­ dần dần rá»i sẽ khám phá ra nhiá»u Äiá»u thú vá». Còn âm i cÅ©ng cách làm như vậy vá»i câu hát nào có âm i á» cuá»i câu hay ÄÆ¡n giản repeat từ "bình minh" cÅ©ng dc. Bạn sẽ biết là âm i có Äẩy lên mÅ©i không qua viá»c bóng khí sẽ thoát ra từ mÅ©i bạn. Phải cá» gắng và phải luyá»n Äấy vì có thá» bạn sẽ bá» sặc nưá»c vào mÅ©i vì cái trò này Äấy. ChÄm chá» chiêu này thì khi hát, âm i cá»§a bạn cá»±c Äẹp. bạn cÅ©ng có thá» dùng cách này Äá» luyá»n cao Äá» (tÄng dần tông lên), nói chung là chiêu này lợi hại lắm Äó (có 1 cái rất lợi là nó Äỡ á»n ào, nưá»c giảm thanh tá»t lắm ha ha)

3. Luyá»n cao Äá» vá»i Äàn: gá»i là luyá»n Mi - Ma
VD vá»i Äàn guitar, 3 ná»t thấp nhất là Mì Fa Sol thì bạn tập như sau: Äánh Són - Fa - Mì ; Són - Fa - Mì tương ứng vá»i viá»c Äánh như thế là phát âm Mí i ì ; Má a à. Sau Äó lại tÄng lên ná»­a cung và lặp lại mi ma như trên. Phải cá» gắng Äến mức cao nhất có thá». Tập vá»i piano thì ngon nhất. Anh em ta ko có thì soạn trong guitar-Pro mà chiến.
Äấy là 3 chiêu cÆ¡ bản và rất lợi hại Äấy, còn thiếu sót j thì các bác bá» xung thêm nhá.


Hơi thỠthanh nhạc

I. TẦM QUAN TRá»NG CỦA HÆ I THá» TRONG THANH NHẠC

1. Sóng Âm phát xuất từ khe thanh quản do thanh Äá»i má» Äóng tác Äá»ng trên làn hÆ¡i từ phá»i Äẩy lên. Chẳng hạn như khi ta muá»n nói hoặc muá»n hát, muá»n hát cao hoặc thấp, to hoặc nhá», kéo dài hoặc ngắn gá»n ... thanh Äá»i phải cÄng ra á» má»t mức Äá» cần thiết tương ứng vá»i áp lá»±c cá»§a làn hÆ¡i từ phá»i Äẩy lên, Äá» tạo ra má»t âm thanh có cao Äá», âm sắc, cưá»ng Äá» và trưá»ng Äá» theo ý muá»n[1]. Áp lá»±c cá»§a làn hÆ¡i và mức cÄng cá»§a thanh Äá»i phải luôn luôn tương xứng vá»i nhau thì má»i có ÄÆ°á»£c âm thanh chính xác và chất lượng (ví như ngưá»i nhạc công vÄ© cầm, tay trái vừa bấm Äúng vá» trí trên giây Äàn, vừa rung tay tạo vẻ Äẹp cho tiếng Äàn, trong lúc Äó phá»i hợp vá»i tay phải kéo vÄ© làm rung giây Äàn tạo ra sóng âm...). Những ngưá»i hát kém, má»t phần là do không biết Äiá»u khiá»n hoạt Äá»ng cá»§a hÆ¡i thá» và thanh Äá»i.

2. Äàng khác, hÆ¡i thá» còn góp phần làm rõ ý nghÄ©a cá»§a câu hát : những chá» ngắt hÆ¡i Äúng lúc, cÅ©ng như những chá» ngân dài vươn tiếng Äúng chá», giúp làm cho lá»i ca thêm rõ nghÄ©a, tức là giúp cho bài hát thêm ý nghÄ©a, thêm tâm tình, thêm sức sá»ng. Ngoài ra hÆ¡i thá» còn giúp thá» hiá»n những cảm xúc tinh tế trong diá»n tấu, chẳng hạn như Äá» biá»u hiá»n má»t sá»± xúc Äá»ng Äá»t ngá»t, sá»± ngạc nhiên, thán phục, sá»± dá»n dập cá»§a cao trào âm nhạc ... (Vì thế, không nên lấy hÆ¡i tuỳ tiá»n).

II. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIá»N CỦA HÆ I THá» THANH NHẠC á» CHÂU ÂU
1. Châu Âu là nÆ¡i nghá» thuật ca hát ÄÆ°á»£c phát triá»n rõ ràng hÆ¡n các nÆ¡i khác, trong Äó nưá»c Ý là nưá»c có truyá»n thá»ng ca hát lâu Äá»i, là quê hương cá»§a những ca sÄ© ná»i tiếng như Enricô Carusô (1873-1921), Äalmontê ... Ngay từ thế ká»· 17, trưá»ng phái ca hát cá» Äiá»n Ý, còn gá»i là trưá»ng phái Bel Canto ( hát thính phòng, nghÄ©a gá»c là:tiếng hát Äẹp) Äã Äạt ÄÆ°á»£c những thành công lá»n trong nghá» thuật ca hát. Nhiá»u giáo sư thanh nhạc như R.Todi (1647-1927). D.Mancini (1716-1800) Äã viết sách vá» các kỹ thuật thanh nhạc cho các giá»ng nữ cao màu sắc, trong Äó há» Äã Äá» cập nhiá»u Äến vấn Äá» hÆ¡i thá». Theo há» khi hít hÆ¡i, thì phải rất nhẹ nhàng, không phình bụng nhưng hÆ¡i hóp bụng, lá»ng ngá»±c trên hÆ¡i nâng lên rá»i hạ dần xuá»ng khi Äẩy hÆ¡i ra ngoài (Äây là kỹ thuật lấy hÆ¡i bằng ngá»±c trên). Không lấy hÆ¡i quá cÄng, không Äá» hết hẳn hÆ¡i rá»i má»i lấy hÆ¡i khác ...

2. Trưá»ng phái má»i cá»§a nghá» thuật ca hát Ý, xuất hiá»n khoảng hậu bán thế ká»· 19, quan niá»m rằng : Khi hát các bá» phận hô hấp và các cÆ¡ bắp hô hấp phải hoạt Äá»ng tích cá»±c, tạo nên má»t cá»t hÆ¡i Äầy và sâu. Ngưá»i thầy Äại diá»n cho trưá»ng phái này là ông F.Lamperti (1813-1892). Ông nói : “Nghá» thuật ca hát là nghá» thuật hÆ¡i thá»”. Kiá»u thá» cá»§a trưá»ng phái này là kiá»u thá» bằng hoành cách mô phá»i hợp vá»i lá»ng ngá»±c.

3. Sá» dÄ© kỹ thuật hÆ¡i thá» thanh nhạc có sá»± tiến triá»n như vậy là do nhu cầu cần có những âm thanh càng ngày càng vang mạnh hÆ¡n, hầu Äáp ứng vá»i sá»± thay Äá»i trong tính chất âm nhạc cÅ©ng như trong phong cách và môi trưá»ng diá»n tấu (tính chất âm nhạc càng ngày càng Äá» sá» hÆ¡n, dàn nhạc Äá»m Äông hÆ¡n, nÆ¡i trình tấu rá»ng hÆ¡n, thá» loại âm nhạc phong phú hÆ¡n, các vai trong ca ká»ch cần diá»n tả nhiá»u hÆ¡n ... tất cả Äòi há»i ngưá»i ca sÄ© phải có giá»ng vang khoẻ hÆ¡n).

III. PHƯƠNG PHÁP HÍT THá» TRONG CA HÁT
1.Trong sinh hoạt bình thưá»ng, con ngưá»i thá» má»t cách tá»± nhiên vá»i sá»± tham gia cá»§a lá»ng ngá»±c và hoành cách mô. Trong ca hát, chúng ta cÅ©ng thá» nhưng vá»i sá»± tham gia chá»§ Äá»ng và tích cá»±c hÆ¡n cá»§a các cÆ¡ nÄng Äó. Tuy nhiên, trong quá trình phát triá»n kỹ thuật hÆ¡i thá», ngưá»i ta Äúc kết lại má»t sá» kiá»u thá», tuỳ theo ngưá»i ta nhấn mạnh Äến sá»± tham gia cá»§a ngá»±c hay cá»§a hoành cách mô hoặc cả ngá»±c cả hoành cách mô.
This image has been resized. Click this bar to view the full image. The original image is sized 631x702.

a. Kiá»u thá» ngá»±c : Chá» có phần ngá»±c trên hoạt Äá»ng tích cá»±c, nên hÆ¡i vào ít, có thá» dùng Äá» hát những bài hát nhẹ nhàng, không có cao trào, câu nhạc ngắn. (hình 6B)
b. Kiá»u thá» bụng : Chá» có bụng phình ra do hoành cách mô hạ xuá»ng, các cÆ¡ bụng dưá»i hoạt Äá»ng tích cá»±c há»å trợ cho hoành cách mô (hình 6A).
c. Kiá»u thá» bụng kết hợp vá»i ngá»±c : Hoành cách mô hạ xuá»ng (làm bụng hÆ¡i phình ra), các xương sưá»n cụt giương lên, ngá»±c dưá»i cÄng ra, trong lúc ngá»±c trên trương lên. Các hoạt Äá»ng này kế tiếp nhau rất nhanh theo thứ tá»± : Hoành cách mô (bụng trên) + xương sưá»n cụt + ngá»±c dưá»i + ngá»±c trên. Nói cho gá»n lại, gá»m hai Äá»ng tác : phình bụng (do hoành cách mô hạ xuá»ng và sưá»n giương lên) và trương lá»ng ngá»±c (ngá»±c dưá»i cÄng ra, giữ nguyên Äá» cÄng và chuyá»n lên ngá»±c trên). Lấy hÆ¡i theo thứ tá»± Äó thì làn hÆ¡i vào sâu Äáy phá»i, vừa lan toả ra Äá»u khắp hai bên trái và phải, lượng hÆ¡i vào ÄÆ°á»£c tá»i Äa (hình 3 ; 6D).
Äây là kiá»u thá» phá» biến nhất mà các ca sÄ© nhạc ká»ch thưá»ng dùng.
Trong ba kiá»u thá» trên, chúng ta thấy kiá»u ba có nhiá»u lợi Äiá»m hÆ¡n. Nhưng hai kiá»u kia vẫn có ngưá»i sá»­ dụng và tạo ÄÆ°á»£c hiá»u quả như há» mong muá»n.

2. Trong hÆ¡i thá» bình thưá»ng, cÅ©ng như hÆ¡i thá» thanh nhạc, ta thấy có hai Äá»ng tác ngược chiá»u nhau, Äó là hít vào và thá» ra. Trong ca hát, phải tập Äá» hít hÆ¡i vào (còn gá»i là lấy hÆ¡i) làm sao cho Äá»§ lượng hÆ¡i cần thiết cho từng câu hát dài ngắn, mạnh nhẹ, cao thấp khác nhau. Äá»ng thá»i cÅ©ng phải tập thá» ra (còn gá»i là Äẩy hÆ¡i) sao cho làn hÆ¡i ÄÆ°á»£c phù hợp vá»i má»i tình huá»ng cá»§a câu hát. Nói cách khác là tập Äiá»u chế hÆ¡i thá» cho tá»t, tuỳ theo sắc thái cưá»ng Äá», cao Äá», trưá»ng Äá» cá»§a âm thanh. Sau Äây là má»t sá» yêu cầu chung cho hai hoạt Äá»ng nói trên :
a. Lấy hÆ¡i (hít hÆ¡i) :
- Cần phải nhẹ nhàng và hít vào mau lẹ bằng mÅ©i và bằng miá»ng (như vậy làn hÆ¡i má»i vào sâu trong phá»i ÄÆ°á»£c).
- Nén hÆ¡i vài giây trưá»c khi hát và cá» gắng giữ lá»ng ngá»±c cÄng trong suá»t câu hát.
b. Äẩy hÆ¡i (Äiá»u chế làn hÆ¡i) :
- ÄÆ°a hÆ¡i thá» ra chính xác cùng lúc vá»i hoạt Äá»ng cá»§a thanh Äá»i, không sá»m, không muá»n. Nếu sá»m quá (sur la glotte) âm thanh nghe cứng cá»i vì thanh Äá»i cÄng ra trưá»c khi làn hÆ¡i tá»i. Nếu muá»n quá (sur le souffle), âm thanh nghe không rõ, mà lại tá»n hÆ¡i, vì làn hÆ¡i ra trưá»c khi thanh Äá»i rung.
- ÄÆ°a hÆ¡i ra Äá»u Äặn, không Äứt quãng, không quá cÄng. Khi phải hát những bưá»c nhảy (từ quãng 4 trá» lên), nên có tác Äá»ng ép bụng cách má»m mại Äá» âm thanh phát ra Äúng cao Äá» và âm vang Äầy Äặn. Tạo cảm giác như Äiá»m tá»±a cá»§a làn hÆ¡i á» vùng xương chậu : làn hÆ¡i như ÄÆ°á»£c Äẩy lên nhá» tá»±a vào vùng xương chậu. Các cÆ¡ bụng dưá»i hÆ¡i cÄng, tạo thành chá» dá»±a vững chắc cho làn hÆ¡i phóng lên.
3. Má»t sá» Äiá»m cần tránh khi lấy hÆ¡i cÅ©ng như khi Äẩy hÆ¡i :
a. Khi lấy hơi :
- Không nên lấy hÆ¡i hoàn toàn qua miá»ng, trừ những trưá»ng hợp cao trào, phải cưá»p hÆ¡i, hoặc những trưá»ng hợp hát khi các vần má» mà phải hát nhanh, nhá»p nhàng.
- Không nên hít hÆ¡i quá nhiá»u, làm cÄng thẳng các cÆ¡ bụng, sưá»n, ngá»±c ... tác hại Äến viá»c phát thanh. Cần tập lấy hÆ¡i theo mức dài ngắn, mạnh nhẹ cá»§a câu nhạc.
- Không nên Äá» hết hÆ¡i hoàn toàn má»i lấy hÆ¡i khác, như vậy âm thanh cuá»i câu dá» bá» Äuá»i Äi, có thá» làm Äá» mặt, Äá» cá» ...
- Không nên nhô vai lên khi hít hÆ¡i vì sẽ ảnh hưá»ng Äến các cÆ¡ hô hấp, lấy hÆ¡i không sâu ÄÆ°á»£c.
- Không nên phình bụng ra trưá»c khi lấy hÆ¡i : Chính không khí Äi vào sâu trong phá»i Äá»ng thá»i vá»i viá»c hạ hoành cách mô làm phình bụng ra. Nếu phình bụng trưá»c sẽ làm cho cÆ¡ thá» bá» cÄng cứng, ảnh hưá»ng xấu Äến viá»c phát âm.
b. Khi Äẩy hÆ¡i :
- Không nên Äẩy hÆ¡i quá mạnh khi hát các dấu cao, Äành rằng có tá»n nhiá»u hÆ¡i hÆ¡n hát dấu trầm (vì thanh Äá»i không khép kín hoàn toàn khi hát dấu cao), nhưng nếu quá mạnh, sẽ làm thanh Äá»i quá cÄng, ảnh hưá»ng tá»i âm sắc.
- Không nên phí phạm hÆ¡i thá», phải biết Äiá»u chế hÆ¡i thá» sao cho phù hợp vá»i tính cách cá»§a từng câu, Äá» âm thanh vẫn âm vang Äầy Äặn từ Äầu Äến cuá»i câu. Äiá»u chế hÆ¡i thá» nhá» hoành cách mô nâng lên dần dần và má»m mại vá»i sá»± há» trợ cá»§a các cÆ¡ bụng, còn lá»ng ngá»±c vẫn cÄng tạo thành má»t cá»t hÆ¡i phía trên luôn luôn liên tục, Äầy Äặn.

4. Luyá»n tập hÆ¡i thá» :
Viá»c luyá»n tập hÆ¡i thá» thưá»ng phải Äi Äôi vá»i viá»c luyá»n thanh, nghÄ©a là tập hÆ¡i thá» vá»i âm thanh, có như vậy ta má»i dá» kiá»m tra ÄÆ°á»£c hoạt Äá»ng cá»§a hÆ¡i thá» qua chất lượng cá»§a âm thanh phát ra. “HÆ¡i thá» Äúng, âm thanh Äẹp” ( xem chú thích 2), Äó là câu châm ngôn cá»§a ngưá»i ca hát. HÆ¡i thá» Äúng sẽ giúp Äặt vá» trí âm thanh Äúng, làm cho tiếng vang Äẹp. Ngược lại vá» trí âm thanh Äúng giúp cho viá»c Äẩy hÆ¡i ÄÆ°á»£c dá» dàng, tiết kiá»m ÄÆ°á»£c hÆ¡i thá». Vá» trí âm thanh và hÆ¡i thá» là hai yếu tá» há» trợ nhau Äá» phát ra âm thanh có chất lượng, nên không thá» tách rá»i từng hoạt Äá»ng riêng rẽ. Tuy nhiên trong bưá»c Äầu, chúng ta có thá» tập hÆ¡i thá» riêng Äá» làm quen vá»i kiá»u thá» tích cá»±c trong thanh nhạc, hoặc Äá» tÄng cưá»ng lá»±c hít hÆ¡i và Äẩy hÆ¡i cá»§a chúng ta.
a. Tập xì : (xem bài 1, phần thá»±c tập sá» 2)
b. Tập thá»i bụi : (xem bài 2, phần thá»±c tập sá» 1)
c. Tập hÆ¡i thá» vá»i âm thanh qua các mẫu luyá»n thanh.
 
sưu tầm (nói Äúng hÆ¡n là chôm trên net, ko rõ nguá»n, nhưng rất cám Æ¡n ngưá»i viết)


Loading ...
Trang chủ | Điều khoản | Quy định | Phòng thu | Beat | Recording